- εμβέλεια
- Το ολικό μήκος R της τροχιάς που μπορεί να διανύσει ένα σωμάτιο, έως ότου μηδενιστεί η ενέργειά του εξαιτίας ιονισμού (στα άτομα του απορροφητή), διέγερσης και άλλων αλληλεπιδράσεων με το υλικό μέσο στο οποίο κινείται. Η ε. ενός δεδομένου σωματίου εξαρτάται από την κινητική ενέργειά του, το είδος και την κατάσταση του μέσου. Η ε. ενός σωματίου άλφα που εκπέμπεται από έναν πυρήνα που μόλις έχει διασπαστεί είναι σχετικά μικρή. Για παράδειγμα, για σωμάτια άλφα ενέργειας περίπου 5 eV αντιστοιχεί ε. στον αέρα (760 Torr, 25°C) περίπου 4 εκ. O αριθμός των σωματίων άλφα, παραμένει αμετάβλητος έως μία ορισμένη απόσταση (π.χ. 3,75 εκ.) και μετά μεταβάλλεται απότομα μέχρι μηδενισμού. Η απόσταση στην οποία ο αριθμός των άλφα σωματίων γίνεται το 50% του αρχικού λέγεται μέση ε. (). Από τα πειράματα έχει βρεθεί ότι η ε. των σωματιδίων άλφα είναι ανάλογη της 3/2 δύναμης της κινητικής ενέργειαςσταθερά με τιμή περίπου 3,09 όταν η ενέργεια μετράται σε MeV και η R σε εκατοστά. Η ε. των βήτα σωματίων που εκπέμπονται από ένα δεδομένο ραδιενεργό υλικό είναι πολύ μεγαλύτερη από την ε. των άλφα για την ίδια ενέργεια. Για παράδειγμα, σωμάτια βήτα 1 MeV έχουν ε. στον αέρα της τάξης των 5 μ., ενώ η ε. για σωμάτια άλφα της ίδιας ενέργειας είναι μικρότερη από 1 εκ. Η ε. των βήτα σωματίων περιγράφεται με την ενεργό ε., δηλαδή το ελάχιστο πάχος του στρώματος της ύλης μέσα από το οποίο τα σωμάτια δεν κατορθώνουν να περάσουν.
Η ενεργός ε. εξαρτάται από τη μέγιστη ενέργεια του φάσματος του βήτα ραδιενεργού υλικού.
* * *η1. η απόσταση βολής πυροβόλου όπλου2. «εμβέλεια σωματιδίου» — η απόσταση που διανύει πυρηνικό σωματίδιο μέσα σε δεδομένο υλικό ώσπου να μη μπορεί να προκαλέσει εξιοντισμό3. «εμβέλεια εκπομπής ραδιοσταθμού ή τηλεόρασης» — η μέγιστη απόσταση στην οποία γίνεται (με κανονικές συνθήκες) λήψη ήχου ή εικόνας από συνήθη δέκτη4. «εμβέλεια ραντάρ» — η μέγιστη απόσταση στην οποία μπορεί να αποδώσει η ανίχνευση τού συστήματος ραντάρ5. (για πρόσωπα, οργανισμούς, συλλογικά σώματα κ.λπ.) ο χώρος ή το πλήθος τών ανθρώπων στα οποία μπορούν να ασκήσουν επίδραση.
Dictionary of Greek. 2013.